Denken voor een ander

Denken voor een ander is misschien wel het meest onderschatte en zonder meer een van de meest venijnige problemen van onze huidige manier van organiseren. Juist als dat is doordesemd van goede bedoelingen. Hoe gewelddadig het kan uitpakken (de kwalificatie is van de Franse filosoof Emanuel Levinas) is goed te zien aan de hand van de praktijken van de Maatschappij van Weldadigheid. In het Drentse Veenhuizen waren de goede bedoelingen zelfs ingemetseld in de gevels van elk huis.

Maar wat begon als een verheven plan om de straatarme onderklasse te verheffen, veranderde al snel in een catastrofe van formaat. Vol vanzelfsprekendheden waaraan niet te ontsnappen viel, een ordening waarvan men dacht dat het nu eenmaal zo hoorde. De parallellen met onze tijd dringen zich onaangenaam aan ons op. Ook in onze organisaties, met een scheiding tussen hen die denken en hen die doen, is het denken voor een ander tot systeem verheven. De valkuilen zijn eveneens levensgroot.

In deze module van twee dagen ontmoeten we Suzanne Jansen, schrijfster van Het Pauperparadijs, Naud van der Ven, auteur van het boek Denkschaamte, een gevangenisdirecteur, een bewaarder, een vakbondsman en natuurlijk Jaap Peters en Harold Janssen van DeLimes. Een bezoek aan de gevangenis, het gevangenismuseum en een ritje met de boevenbus maken deel uit van het programma.

De kolonien van de Maatschappij van Weldadigheid, waar Veenhuizen dus deel van uitmaakte, staan sinds deze zomer op de Unesco wereldergoedlijst. Je kunt er natuurlijk ook als toerist heen gaan...