Medezeggenschap Politie schrijft geschiedenis

Op 30 januari ging de kop eraf van de tweede jaargang van een in vele opzichten uniek programma. De Hark Voorbij, heet het en het speelt zich uitgerekend af bij onze Nationale Politie. Voor wie nog in oude schema's denkt is wellicht nog verbazingwekkender dat het een initiatief is van de medezeggenschap, die bovendien ook nog eens de regie voert. En het kan nog gekker: de korpsleiding en de minister zijn de grootste fans; zij zien in De Hark Voorbij de belangrijkste ontwikkeling om tot een eigentijdse nationale politie te komen.

Minder gek is dat DeLimes tekent voor advies, ontwerp en uitvoering. Want het idee om niet de hark, het organogram, als uitgangspunt te nemen, maar het vakmanschap en de realiteit van 'de diender',  past natuurlijk prima in het idee van organisatieherontwikkeling. 

Wat is er aan de hand? Dit kabinet wil meer professionele ruimte voor mensen in het onderwijs, de zorg en de politie. Zonder nu precies te definiëren wat dat dan is, staat dit beginsel ook opgenomen in de wet die de basis vormt voor de grootste reorganisatie bij de overheid ooit. Al gauw denk je dan aan ruimte aan het einde van de hark. Maar zo simpel is het niet. In feite introduceert de wet twee in beginsel conflicterende sturingsprincipes. Niks nieuws, want in elke organisatie is dat zo, maar nu toch wel heel expliciet gemaakt. Er is sprake van een centraal sturingsprincipe waar de minister zijn greep op de politie verstevigt. En een decentraal sturingsprincipe omdat de diender op straat de regie moet kunnen hebben om de organisatie dat te laten doen wat de concrete situatie vereist.

De centrale odernemingsraad heeft die regie maar meteen gepakt. Vanuit het besef dat professionele ruimte geen ding is, maar elke dag opnieuw wordt georganiseerd door de professionals in kwestie. Daar moet de politie dagdagelijks haar legitimiteit verdienen. En u begrijpt: dat kan alleen maar als je het op z'n Rijnlands doet. Vakmanschap, Verbinding, Vertrouwen en Inspiratie. Eigenlijk is dat het hart van het politiewerk.

Hiernaast een verslag van de eerste dag van De Hark Voorbij 2014. Inmiddels is duidelijk dat vrijwel alle circa tweehonderd mensen die aanwezig waren zich ook hebben gecommiteerd. De komende weken zullen daar nog 70 mensen bijkomen. Zij vormen de voorhoede van een ware cultuuromslag bij 's lands grootste werkgever. Zeg dus nooit meer dat dat niet kan; de cultuur veranderen. De vakmensen in elke organisatie willen niet anders. Ze willen alleen niet veranderd worden.

Hilde was het middelpunt van een workshop over intelligente ongehoorzaamheid.

Harold Janssen
01-02-2014

Enthousiasme, opwinding zelfs. De sfeer van De Stap, het begin van een nieuw jaar De Hark Voorbij, is uitgelaten. Deelnemers hebben zin om van start te gaan met De Hark Voorbij, waar ze nu al zo lang van horen. Hier en daar zijn er ook twijfels. ‘Ik vind het zo weinig concreet. Het is me nog onduidelijk waar ik me voor opgeef.’

Dat is ook precies waar Frank Giltay, voorzitter van de COR, op hoopt. ‘Met geluk gaan jullie vandaag met meer vragen naar huis, dan waarmee jullie kwamen. Dat wens ik jullie zelfs toe, want dat betekent dat er wordt geleerd,’ zegt hij in de toespraak waarmee hij de dag opent. ‘Vandaag begint het snuffelen.’

De dag is zo opgezet dat de deelnemers niet meteen hoeven te weten of ze zich opgeven voor De Hark Voorbij. Aan de hand van workshops en gesprekken kunnen ze in de loop van de dag ontdekken of ze er klaar voor zijn. Voel je je geroepen het avontuur aan te gaan? Pas aan het eind van de dag maken ze kennis met hun trektocht, de groep mensen met wie ze binnen en buiten de politie op verkenning mogen. Dan besluiten ze wel of niet hun handtekening te zetten onder een ‘charter’, waarmee ze de uitgangspunten van De Hark Voorbij onderschrijven en ervoor gaan.

Invloed
Voor de 25 tweedejaars die aanwezig zijn, is er ook een beslissing te nemen. Geven ze zichzelf op als gids om de eerstejaars te begeleiden? Of gaan ze zich vooral richten op de twee andere opdrachten: het leren beïnvloeden en het uitdiepen van wat allround vakmanschap inhoudt in een politiewerkgemeenschap? Ook voor hen zijn er workshops ter voorbereiding op het nieuwe jaar.

Bijvoorbeeld, de workshop ‘Invloed’ van Kees Buijnink van het landelijke regieteam. In een presentatie laat hij zien welke organen binnen de politie werken aan de reorganisatie, welke afzonderlijke thema’s zij behandelen en op welke manier medewerkers meedenken. En waar de tweedejaars dus aanknopingspunten kunnen vinden om misschien wat invloed uit te oefenen op de inrichting van de Nationale Politie. Anja Utermark en Patrick Bergs vallen bijna van hun stoel. ‘We houden ons al een jaar bezig met medewerkersparticipatie binnen onze eenheid en nog niemand heeft ons dit zo duidelijk uit de doeken gedaan. Het is normaalgesproken volkomen ondoorzichtig wie zich bezighoudt met de reorganisatie.’

Zweverig?
Tijdens de lunchpauze vertellen ze eerstejaars Pascal Venendaal enthousiast over hun ontdekking. ‘Binnen de eerste tien minuten dachten we: “Yes! Er gaat hier een wereld voor ons open.”’ Anja en Patrick hebben vanwege hun rol bij medewerkersparticipatie, vorig jaar al meegekeken met De Hark Voorbij, maar niet deelgenomen aan de trektochten. Anja: ‘Halverwege het jaar had ik al spijt. Ik vind De Hark Voorbij dé manier om collega’s te ontmoeten, informatie te krijgen, verbinding te zoeken en met zijn alles iets te maken van de Nationale Politie.’

Steen in de rivier
‘Ik denk dat ik ook naar die sessie over invloed ga’, zegt eerstejaars Pascal, ‘want ik twijfel nog. Dit is het zoveelste verandertraject dat langs komt en ik probeer nog te achterhalen wat er deze keer anders is.’ Pascal is niet alleen. Ook Boy Tak is sceptisch. In het geval van Boy, is het geen gids of begeleider die hem probeert te overtuigen, maar mede-eerstejaars Ies van der Werf: ‘Je moet niet de illusie hebben dat je de koers van de reorganisatie kunt veranderen door De Hark Voorbij. Maar als jij je morgen anders gedraagt op je werk, heeft dat onomstotelijk effect. Zoals Bram Vermeulen zingt: verleg een steen in de rivier en hij gaat anders stromen.’ Boy gaat overstag en ondertekent de charter.

En Pascal? Wie het weet, mag het zeggen! De redacteur hoopte haar nog aan het eind van de dag te treffen, maar kon haar niet meer vinden. Maar volgens een snelle inventarisatie hebben zo goed als alle 200 deelnemers besloten De Stap te zetten.

 

Gebruikerslogin